Geniusz szachowy z Nagrodą Nobla. "Kiedyś ta praca zajmowała lata, teraz kilka minut"
Królewska Szwedzka Akademia Nauk postanowiła przyznać Nagrodę Nobla 2024 w dziedzinie chemii trzem osobom. Są to: David Baker oraz wspólnie Demis Hassabis i John M. Jumper. Co ciekawe ten drugi był w przeszłości znakomitym szachistą. Gdy był dzieckiem, nazywany był geniuszem szachów. Był drugim najwyżej notowanym szachistą na świecie w kategorii poniżej 14 lat. Zaraz za arcymistrzynią Judit Polgar.
Amerykanin David Baker otrzymał Nagrodę Nobla z chemii za projektowanie białek z użyciem metod obliczeniowych, a drugą połowę wspólnie przyznano Brytyjczykom Demisowi Hassabisowi i Johnowi M. Jumperowi za przewidywanie trójwymiarowych struktur białek.
"Dzięki tegorocznym laureatom nagrody w dziedzinie chemii praca, która kiedyś zajmowała lata, teraz zajmuje zaledwie kilka minut" - pisze Komitet.
Kopalnia złota dla badaczy
Jak wyjaśniono, laureaci Demis Hassabis i John Jumper "wykorzystali swój model AI AlphaFold2 do obliczenia struktury wszystkich ludzkich białek. Przewidzieli również strukturę praktycznie wszystkich 200 milionów białek, które naukowcy do tej pory odkryli podczas mapowania organizmów Ziemi".
"Google DeepMind udostępnił również publicznie kod AlphaFold2, do którego każdy może uzyskać dostęp. Model AI stał się kopalnią złota dla badaczy. Do października 2024 r. AlphaFold2 było używane przez ponad dwa miliony osób ze 190 krajów" - dodano.
Co ciekawe 48-letni obecnie Hassabis był przed laty uznawany za geniusza szachowego. W kategorii do 14 lat był notowany tylko za niesamowitą Judit Polgar z Węgier. Obecnie legitymuje się on rankingiem 2220 ELO. Dzięki szachom doskonalił swoje umiejętności analityczne. To wszystko pomogło mu w pracy nad sztuczną inteligencją.
Hassabis jest założycielem firmy DeepMind, firmy, która zrewolucjonizowała szachy komputerowe. Potem jego firma została przejęta przez Google.
Jego najsłynniejszym projektem jest AlphaZero. Pokazał on niesamowity potencjał sztucznej inteligencji.
"To potężny algorytm opracowany przez firmę DeepMind, który zrewolucjonizował sposób, w jaki sztuczna inteligencja uczy się strategii szachowej. Większość szachowych silników AI bazuje na przeszukiwaniu drzewa gier i wykorzystuje specjalistyczną wiedzę ekspercką. AlphaZero natomiast korzysta z techniki uczenia przez wzmacnianie. Dzięki temu algorytm uczy się strategii wyłącznie na podstawie własnych doświadczeń. Gra przeciwko sobie miliony gier, a także optymalizuje swoje posunięcia na podstawie uzyskanych wyników. Uczenie przez wzmacnianie pozwala AlphaZero uczyć się zupełnie od podstaw. Oczywiście bez konieczności wprowadzania wiedzy eksperckiej ani korzystania z ogromnych baz danych zawierających zapisane partie szachowe. Algorytm uczy się poprzez eksplorację. Próbuje różnych posunięć, a następnie ocenia ich skuteczność, jak również optymalizuje swoje strategie na podstawie wyników. Rewolucja, jaką wprowadził AlphaZero, polega na tym, że jego nauka jest w dużej mierze samodzielna, a algorytm jest zdolny do odkrywania, a także stosowania nowych strategii, które często zaskakują nawet najbardziej doświadczonych szachistów. W wyniku tego podejścia AlphaZero osiągnął niezwykle wysoki poziom umiejętności szachowych, pokonując najlepsze dotychczasowe silniki AI, takie jak Stockfish" - można przeczytać w serwisie No Fluff Jobs.
Demis Hassabis skomentował wyróżnienie. Gratulacje od byłego mistrza świata w szachach
Oparte na sztucznej inteligencji podejście Hassabisa i Humpera odniosło ogromny sukces, umożliwiając przewidzenie struktury niemal wszystkich 200 milionów znanych białek.
Życie nie mogłoby istnieć bez białek. To, że teraz możemy przewidywać struktury białek i projektować własne białka, przynosi ludzkości największe korzyści
Pierwszą reakcją Hassabisa był zrozumiały szok.
- To niewiarygodnie wyjątkowe. Szczerze mówiąc, to naprawdę surrealistyczne. Jeszcze do mnie nie dotarło, ale to niesamowity zaszczyt - powiedział uczony.
- Powodem, dla którego pracowałem nad AI przez całe moje życie, jest to, że pasjonuję się nauką i odkrywaniem wiedzy. Zawsze myślałem, że jeśli moglibyśmy zbudować AI w odpowiedni sposób, mogłoby to być ostateczne narzędzie pomagające naukowcom, pomagające nam eksplorować wszechświat wokół nas i mam nadzieję, że AlphaFold jest pierwszym przykładem tego - wyjaśnił.
Z gratulacjami dla Hassabisa podążył Władimir Kramnik, arcymistrz szachowy i były mistrz świata w szachach, który pracował nad projektem DeepMind.
"Gratulacje dla Demisa Hassabisa z okazji pierwszej nagrody Nobla. Pamiętam, że Demis powiedział mi, że jego celem jest zdobycie dwóch nagród Nobla i uzyskanie przez AI odpowiedzi na wszystkie pytania dotyczące naszego istnienia za jego życia. Nie wiem, czy drugie jest osiągalne lub nawet pożądane, ale pierwsze wydaje się realistyczne" - napisał Rosjanin w mediach społecznościowych.
Hassabisowi pogratulował także Dommaraju Gukesh, który będzie walczył o mistrzostwo świata w szachach, a niedawno wygrał z Indiami Olimpiadę Szachową.
"Niesamowite, że Demis Hassabis otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii 2024! Serdeczne gratulacje!! To był zaszczyt współpracować z nim w Pro Biz Cup w zeszłym roku w Londynie i zobaczyć jego pasję do szachów!!" - napisał na platformie X.
