Co jest najważniejsze w treningu bramkarza? Ekspert nie ma wątpliwości

Mateusz Paturaj: Jak ważna jest rola szkoleniowca w rozwoju zawodnika?

Gregor Pogorzelczyk: - Na rozwój składa się wiele czynników. To wbrew pozorom bardzo złożony i długotrwały proces. Zawodnik musi być gotowy każdego dnia do ciężkiej pracy - często niewidocznej dla kolegów, kibiców oraz bliskich. Tu dużą rolę odgrywają cechy charakteru takie jak: wytrwałość, konsekwencja czy pokora. Istotne znaczenie ma także pasja. Bez miłości do sportu, sam trening nie będzie dawał radości i zamierzonych efektów. Pasja napędza do pracy. Mobilizuje w trudnych chwilach, daje wiarę. Ważną rolę w procesie szkolenia odgrywa dialog trenera z zawodnikiem. Zawodnik na bieżąco powinien otrzymywać informacje o postępach oraz o rzeczach, do których w treningu powinien przykładać większą wagę. Trener powinien dbać o świadomość swojego podopiecznego. Feedback co trzy miesiące ten proces zaburzy. Kluczowe znaczenie ma środowisko sportowe, w którym zawodnik na co dzień trenuje. Silna grupa bramkarzy podnosi poziom rywalizacji między zawodnikami. Wywiera pozytywną presję.

To daje duży impuls w szkoleniu. Grupa zapewnia niezbędną informację zwrotną, której potrzebuje każdy sportowiec. Wówczas każdy z zawodników widzi swoje dobre i słabsze strony. No i trener. On odpowiada za tworzenie optymalnego środowiska dla swoich podopiecznych. Moim zdaniem trener powinien nieustannie dbać o swój rozwój. To podróż przez całe życie, w której nigdy nie osiąga się celu. Zawsze pozostaje poczucie niedosytu. Podobnie jak zawodnicy, trener musi wzbogacać swój warsztat każdego dnia oraz angażować się w sprawy swoich zawodników. W końcu nie są oni tylko numerami na koszulce. Potrzebują uwagi i zainteresowania. Nie wspominając, że każdy z nas musi spełniać niezbędne wymogi licencyjne.

Jakie kluczowe umiejętności powinien posiadać bramkarz na najwyższym poziomie i na jakie elementy techniczne zwraca Pan szczególną uwagę podczas procesu treningowego?

- Najważniejsze są podstawy techniki. Nasze motto brzmi: "Jeśli nie opanujesz podstaw, nie opanujesz reszty". W nowoczesnym treningu bramkarskim wszystko powinno być złożone i sytuacyjne. Ważną rolę odgrywa trening podejmowania właściwych decyzji i gra z bliska. Wszystko opiera się na podstawach. To one odgrywają kluczową rolę. Detale robią różnicę. Technika daje poczucie pewności siebie i swobodę w podejmowaniu decyzji w kluczowych momentach meczu.

Jak zmienia się rola bramkarza na przestrzeni lat?

- Bramkarz w nowoczesnej piłce nożnej odgrywa kluczowa rolę w sukcesie drużyny. Jest ostatnią linią obrony i musi dysponować specjalistycznymi umiejętnościami oraz techniką, aby zabezpieczyć bramkę przed atakami przeciwnika. Rola bramkarza nie ogranicza się tylko do obrony, ale także dotyczy akcji ofensywnych. Bramkarz wpływa na taktykę i strategię drużyny w ataku oraz obronie. Jego cechy przywódcze oraz umiejętności komunikacji z zawodnikami odgrywają kluczowa rolę w trakcie meczu. Podczas treningów, bramkarz powinien skupić się na doskonaleniu swoich umiejętności, reakcji oraz technik, aby stać się bardziej skutecznym na boisku. Współpraca z trenerem i innymi zawodnikami zespołu jest niezbędna, aby osiągnąć sukces i poprawić grę. Wnioskując, bramkarz jest nieodzowną częścią drużyny i jego rola jest niezwykle ważna w kontekście nowoczesnej piłki nożnej. Jego umiejętności, taktyka oraz pozycja na boisku mają ogromny wpływ na wynik meczu i sukces drużyny. W związku z tym warto zadbać o rozwój umiejętności bramkarza i docenić jego rolę w zespole.

W jakim wieku zawodnik powinien być specjalizowany do roli bramkarza?

- Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Wielokrotnie słyszałem o wieku 10 lat. Dziecko jest już wtedy na tyle ukształtowane, że można wprowadzać elementy specjalizacji, treningu czysto bramkarskiego. To jest jednak wszystko uwarunkowane posiadanymi umiejętnościami, predyspozycjami, warunkami fizycznymi czy psychicznymi. Jeden dojrzewa wcześniej, inny później. Nie da się określić pewnego punktu, który będzie działał w każdym przypadku.

Z których wychowanków jest Pan najbardziej dumny i którzy obecnie robią największą karierę?

- Była ich dużo, ale wśród bramkarz z którymi miałem przyjemność współpracować są: Moritz Nicolas (Borussia M’gladbach), Marcel Lotka (Borussia Dortmund), Niclas Thiede (SSV Ulm 1846), Hendrik Bonmann (Ludogorets), Soren Ahlers (FC St. Pauli), Dudu (Viktoria Koln), Kevin Rauhut (Viktoria Koln) czy  Maximilian Braune (MSV Duisburg).

Czy Schalke jest obecnie topowym niemieckim klubem w kwestii wychowywania bramkarzy?

- Nie oceniam pracy innych, dostrzegam efekty naszej. Faktem jest, że wyszkoliliśmy najlepszego bramkarza wszech czasów - Manuela Neuera. Ostatni bramkarze DFB, tj: Jens Lehmann i Manuel Neuer, grali w systemie młodzieżowym, a potencjalny nowy numer 1, Alexander Nübel, ma przeszłość w Schalke.

W jakim wieku powinien być wprowadzany bramkarz do zespołu seniorów?

- Wprowadzamy ich stosunkowo późno, dopiero pod koniec U-19. Manuel Neuer również był wprowadzany na takim etapie. Nie sądzę, by była na to jakaś formuła. Bramkarz musi być dobrze przygotowany mentalnie. Kiedy już się tam znajdzie, trzeba od razu chcieć go zatrzymać. Pierwsze wrażenie jest ważne. Wiem, że inni bramkarze NLZ zaczynają profesjonalne treningi znacznie wcześniej.

Jakie są Pana sposoby na przygotowanie mentalne bramkarzy?

- Pozytywne nastawienie jest bezpośrednio związane z poprawą wydajności. Nastawienie mistrza jest rzadkie, ale nie musi takie być. Każdy jest do tego zdolny. Nie ma znaczenia, na czym polega praca. Ci, którzy są pozytywnie nastawieni, pracują szybciej i dokładniej. Są lepsi pod każdym względem. Dlatego sportowcy muszą mieć pozytywne nastawienie, ponieważ tylko w ten sposób mogą włożyć wysiłek, który zmaksymalizuje ich potencjał. Jest też sam wynik i historia, którą sobie opowiadamy. Jeśli twoja historia mówi ci, że nie jesteś wystarczająco dobry, wystarczająco inteligentny, zbyt stary, zbyt młody lub zbyt niekompetentny, to twoja podświadomość w to wierzy. I odwrotnie, ta zasada jest równie skuteczna. Jeśli wmówisz sobie, że żadne przeciwności losu nie mogą powstrzymać cię przed osiągnięciem najlepszych wyników, to masz znacznie większe szanse na to, że będziesz odporny. Tym samym odniesiesz sukces w dłuższej perspektywie.

Jak budować pewność siebie u bramkarza? Czy jest to rola bardziej trenera bramkarzy czy trenera zespołu?

- Tylko wtedy, gdy zawodnicy czują się bezpieczni, mogą wykorzystać swój potencjał. Jeśli w zespole brakuje bezpieczeństwa, pojawia się presja, a członkowie zespołu mogą nawet odczuwać niepokój. Z drugiej strony, bezpieczeństwo psychologiczne znacznie zmniejsza poziom stresu. Członkowie zespołu nie muszą tłumić swoich uczuć, ale mogą być sobą. Czują się doceniani, ponieważ ich opinie są wysłuchiwane. Zwiększa to ich satysfakcję i ogólne samopoczucie. Są to ważne podstawy dla większego zaangażowania i lepszej wydajności. W zespole wszyscy są współzależni - muszą współpracować, aby osiągnąć własne i wspólne cele. W bezpieczniejszym środowisku sportowcy nie są hamowani przez strach interpersonalny. Środowisko pracy musi być wystarczająco bezpieczne, aby podejmować ryzyko.

Czy obecnie w Pana akademii znajdują się jakieś talenty z Polski? Jak Schalke zapatruje się na polski rynek?

- Jednym z talentów, z którym mam przyjemność pracować w Schalke jest Marcel Biskup (U-17). Posiada on obywatelstwo polskie i na dziś prezentuje duże umiejętności, aby w przyszłości być bramkarzem na dobrym poziome. Jeśli chodzi o monitoring bramkarzy z Polski, co roku wybieram się na zaproszenie różnych szkółek bramkarskich na obozy oraz mecze i osobiście przyglądam się ich grze oraz pracy.

Rozmawiał Mateusz Paturaj