Polski mistrz zmarł w styczniu, pochówek odbył się w maju. Synowa Romana Korbana: Dzień symboliczny

Takiej rozmowy, jak ta przeprowadzona z panem Romanem Korbanem w połowie 2022 roku, długo nie zapomnę. Było coś niesamowitego w tym, że oto człowiek, który już wtedy miał 95 lat, był pełen życia i planów. To była taka dawka pozytywnej energii, że przez kolejne miesiące "ładowałem" się wszystkim tym, co usłyszałem od naszego byłego biegacza.

Był wówczas w Polsce, w swojej Gdyni, gdzie sam wybrał się w długą podróż samolotem z Australii, która od 1981 roku była jego domem. Szykował się do napisania książki, a w zasadzie poprawienia wydanej wiele lat wcześniej "Australia. Ziemia obiecana czy pułapka?", wznowił naukę języka ukraińskiego, a nawet snuł wizje, jak by to było wspaniale, gdyby w Trójmieście miał mieszkanie na najwyższej kondygnacji z tarasem...

Jedyne, na co utyskiwał, to choroba zawodowa, czyli w jego przypadku ból stóp. Ta dolegliwość zmusiła go - notabene wykształconego rehabilitanta - do poruszania się przy pomocy kul.

- Zanim położę się na witomińskim cmentarzu, muszę poprawić tę historię, mając zapełnione półki bardzo wartościową bibliografią. Dlatego, panie kochany, postanowiłem tak: dopóki nie napiszę tej książki, żadnego umierania - mówił mi z uśmiechem dziarski pan Roman, zarażając swoim niespożytym optymizmem i planami.

Urodzonemu w 1927 roku w Nadwórnej na Huculszczyźnie Korbanowi, który w młodym wieku doświadczył tułaczki, a sam o sobie mówił, że należał do pokolenia zgnojonego przez wojnę, niestety nie dane już będzie zrealizować tych wielkich planów. Odszedł zasłużony człowiek, który w czasie wojny działał w partyzantce. Zanim przez przypadek został lekkoatletą, w dzielnicy nędzy przy ulicy Montwiłła Mireckiego 2 w Gdyni brał udział w pierwszych biegach ulicznych, a nagrodą były... dropsy owocowe. - Ich smak pamiętam do dzisiaj - mówił mi, a mnie ogarniało nieopisane uczucie.

Jego życiowym startem był udział w igrzyskach olimpijskich w Helsinkach w 1952 roku w rywalizacji na 800 m. 25-latek został wysłany do Finlandii z gruźlicą, gdzie chory i ze zszarganych zdrowiem ze względu na warunki, w jakich dorastał, odpadł w eliminacjach. - Oczywiście bez gruźlicy trochę lepiej bym się spisał, ale na pewno nie było mnie stać, aby dojść do finału i powalczyć o najwyższe miejsca. Po prostu warunki, w jakich dorastałem jako biegacz, tę szansę przekreśliły - mówił z nostalgią, ale bez pretensji w stronę kogokolwiek. Nawet lekarzy, zwracając uwagę na ówczesną biedę i brak lekarstw.

Mówił mi, mimo wielkich planów, że tu jest jego ziemia i tutaj chce spocząć. "Kiedyś muszę się położyć w nowym, podziemnym mieszkaniu na Witominie". Jego prochy w to miejsce wiecznego spoczynku złożyła synowa Jolanta, która w ostatnich kilku latach, a zwłaszcza miesiącach przed śmiercią, wzięła na siebie w Australii ciężar opieki nad tatą męża.

- Pogrzeb jako taki odbył się w Australii, ale chcieliśmy spełnić wolę teścia, tutaj chciał spocząć. Dlatego przywiozłam jego prochy do rodzinnego grobu w Gdyni i je złożyłam. Uroczystość była bardzo kameralna, niewiele osób brało w niej udział - przekazała mi pani Jolanta, którą przez przyjaciółkę rodziny poprosiłem o telefon, jeśli będzie miała życzenie podzielić się informacjami.

Od śmierci pana Romana do tej uroczystości w Polsce minęły ponad cztery miesiące. Pierwszą, obiektywną trudnością, były skomplikowane procedury z przewiezieniem prochów zmarłego. - To sprawy mocno wymagające, oczywiście wszystko można przebrnąć, ale jest dużo papierkowej roboty wokół tego. Wszędzie wymagane są pieczątki, poświadczenia i tłumaczenia. Załatwianie zajęło mi w sumie miesiąc czasu, ale jakoś to przebrnęłam i zrobiliśmy tak, jak sobie życzył - opowiada pani Jolanta, która w Polsce pozostanie do 20 czerwca, a później wraca na Antypody.

Gdy sprawy formalne udało się załatwić, synowa postanowiła wybrać datę pochówku, która będzie szczególna. Otwarcia grobu dokonała 23 maja, w dniu urodzin pana Romana. - Postanowiłam sobie, żeby dzień był symboliczny - przyznaje. Zasłużony olimpijczyk spoczął obok swoich rodziców Katarzyny i Jana, a także siostry z mężem o nazwisku Malinowscy. - Ponieważ nie było miejsca na płycie, a chciałam umieścić jego imię po stronie rodziców, to tylko umocowałam na dole mosiężną tabliczkę - dodała.

---

Od pani Jolanty dowiadujemy się, że około pół roku przed śmiercią pan Roman mocno podupadł na zdrowiu. - Doznał zatoru w tym samym miejscu, co poprzednio, tylko tym razem był on mocniejszy. I już nie wrócił do siebie. To znaczy fizyczne siły jeszcze na chwilę odzyskał, ale głowa już nie była taka sama. Nie był w stanie mieszkać sam ani z naszą pomocą, więc ostatnie prawie pół roku spędził w polskim domu opieki w Australii. A jeszcze zanim tam trafił, leżał w szpitalu, już tam 24 godziny na dobę ktoś musiał być blisko niego - opowiada synowa.

Niewykluczone, że w tamtym czasie w organizmie pana Romana mógł wystąpić mini udar, bo choć na początku forma nestora wyglądała naprawdę dobrze i rokowała bardzo optymistycznie, nastąpiło gwałtowne pogorszenie.

- Na koniec właściwie już sam się zagłodził, nie chcąc przyjmować posiłków, ani pić. Nic. Koniec był przygnębiający. W mózgu zachodzą takie zmiany związane z demencją, że tracimy kontrolę nad taką osobą. Było to dla mnie zupełnie szokujące, że nie jest się w stanie pomóc takiemu człowiekowi. Jeździliśmy do niego prawie codziennie, ale byliśmy bezsilni. Po prostu dzień po dniu przygasał... - wyznała pani Jolanta, przyznając, że wzięła na siebie spory ciężar opieki nad teściem. I w ostatnich latach to ona była tą osobą, która spędzała z nim najwięcej czasu.

- Jego syn Janek pracował, a ja nie, więc było to dla mnie naturalne. Poza tym mnie chyba było łatwiej to zrobić, bo jednak inne są emocje syna z ojcem, a inne synowej. Trzeba powiedzieć, że teść nie był łatwym człowiekiem. Raczej bardzo samodzielnym, wiedział czego chce i trudno było na niego wpłynąć z czymkolwiek. Ale w ostatnich latach jakoś nam się udawało, że mogłam mu pomóc na tyle, ile trzeba, a jednocześnie za dużo nie wchodzić w jego ogródek. Gdy jednak był już w szpitalu, jeździłam do niego codziennie. I cieszę się, że na koniec mogłam przywieźć jego prochy tutaj, gdzie chciał się znaleźć - podsumowała synowa.