Stanisława Walasiewicz - podstawowe informacje Stanisława Walasiewicz urodziła się 3 kwietnia 1911 w Wierzchowni. Co ciekawe, w akcie urodzenia zostało zapisane imię Stefania. Zaledwie po kilkunastu miesiącach w kraju, jej rodzina wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych, gdzie jej ojciec otrzymał pracę w Cleveland. W USA przedstawiała się nie jako Stanisława Walasiewicz, lecz jako Stella Walsh. Jako nastolatka wykazywała duży talent do sportu. Z powodzeniem startowała w biegach dla juniorów. Sytuacja życiowa jej rodziny nie była jednak najlepsza, przez co naukę i starty w zawodach musiała łączyć z pracą w przedsiębiorstwie kolejowym. W 1927 roku wystartowała w imprezie "Szukamy olimpijczyków". Walasiewiczówna spisała się na tyle dobrze, że zakwalifikowała się do udziału w Igrzyskach Olimpijskich w Amsterdamie (1928). Warto wspomnieć, że były to pierwsze igrzyska, w których mogły startować również kobiety. Stella Walsh, notowała imponujące wyniki w Ameryce, dzięki czemu otrzymała powołanie do składu sztafety USA 4 × 100 metrów. Na zawody jednak nie pojechała. Sportsmenka nie miała amerykańskiego paszportu, który był przyznawany osobom powyżej 21. roku życia. Ostatecznie, mimo imponujących wyników, Walasiewicz nie wystartowała na zawodach w Amsterdamie. Stanisława Walasiewicz - stracona szansa stała się motywacją Pomimo tego, że zawodniczka nie pojechała na igrzyska w Amsterdamie, nie zarzuciła marzeń i wciąż była aktywną biegaczką. Podczas imprezy w 1928 roku zainspirowała się startami Haliny Konopackiej i dołączyła do Towarzystwa Gimnastycznego Sokół w Cleveland. W 1929 roku postanowiła przyjechać do Polski. Działacze Polskiego Związku Lekkiej Atletyki, szybko namówili Walasiewicz do startów dla ojczyzny. Biegaczka została zawodniczką klubu "Sokół Grażyna". Już w swoim drugim starcie wyrównała rekord świata w biegu na 60 metrów. Stanisława Walasiewicz - dominatorka na światowych bieżniach Zawodniczka dość szybko przebiła się do światowej czołówki. Walasiewicz doskonale radziła sobie w sprinterskich biegach na 60, 100 i 200 metrów. Była też mocnym punktem narodowej sztafety 4 × 100 metrów. Ponadto Polka notowała też dobre wyniki w skoku w dal. Szczególnie widać to było w 1930 roku podczas Światowych Igrzysk Kobiet w Pradze, gdzie wygrała biegi na 60, 100 i 200 metrów oraz wywalczyła brąz w sztafecie. Był to prawdziwy pokaz jej dominacji. Jej sukcesy nie pozostały bez echa w Stanach Zjednoczonych. Amerykanie chcieli dać Polce swoje obywatelstwo przed igrzyskami w Los Angeles. Ta jednak odmówiła, decydując się starty pod biało-czerwoną flagą. Stanisława Walasiewicz podczas igrzysk Los Angeles 1932 przebiegła 100 metrów w czasie 11,9 s, ustanawiając w ten sposób rekord świata. Ten wynik dał Polce złoty medal. Stanisława Walasiewicz - apogeum sukcesów Po Igrzyskach Olimpijskich w Los Angeles, forma Walasiewicz dosłownie eksplodowała. Podczas kolejnych Światowych Igrzysk Kobiet, które odbyły się w 1934 roku w Londynie, nasza sportsmenka wygrała rywalizację w biegu na 60 metrów, oraz zajęła 2. miejsce w zawodach na 100 i 200 metrów. Kolejnym wielkim sukcesem były Igrzyska Olimpijskie w Berlinie, gdzie Polka wywalczyła drugie miejsce w biegu na 100 metrów, gdzie ostatecznie musiała uznać wyższość Amerykanki Helen Stephens. W 1938 roku kobiety zostały dopuszczone do startów w mistrzostwach Europy. Stanisława Walasiewicz zdobyła na ME 1938 w Wiedniu aż cztery medale. Była najlepsza w biegach na 100 oraz 200 metrów. Do tego dołożyła srebro w sztafecie 4 × 100 metrów oraz w skoku w dal. Jak się później okazało, to były ostatnie medale Stanisławy Walasiewicz na tak wielkich imprezach lekkoatletycznych. Kariera Stanisławy Walasiewicz przerwana przez wojnę Wybuch II wojny światowej sprawił, że Walasiewicz, podobnie, jak inne lekkoatletki, nie miała okazji do międzynarodowych występów. Polka przeniosła się do Cleveland, dzięki czemu miała okazję startować w amerykańskich mistrzostwach. Wielokrotnie wygrywała zawody w USA, mimo tego, że nie miała obywatelstwa tego kraju. Po zakończeniu działań wojennych, Mistrzostwa Europy w Oslo w 1946 roku były pierwszą międzynarodową imprezą, na której mogły się zmierzyć światowe lekkoatletki. W zawodach wzięła udział też Walasiewicz, jednak jej start zakończył się na eliminacjach w biegach na 100 i 200 metrów. Stanisława Walasiewicz. Śmierć i kwestia płci Start w stolicy Norwegii był jej ostatnim występem na imprezie tej rangi. Oficjalnie zakończyła swoją karierę dopiero w 1956 roku. W międzyczasie, w 1947 roku wyszła za mąż za pięściarza Harry’ego Neila Olsona, dzięki czemu otrzymała obywatelstwo USA. Od tego czasu posługiwała się nazwiskiem Stella Walsh Olson. Wielką karierę Walasiewicz potwierdzają zdobyte przez nią medale i ustanowione rekordy. Jednak po śmierci wybuchły kontrowersje wokół wyników zawodniczki. 4 grudnia 1980 roku mistrzyni olimpijska została postrzelona w Claveland przez napastnika, który rabował sklep. Lekarze przegrali walkę o jej życie. Podczas sekcji zwłok wyszło na jaw, że Walasiewicz była osobą interpłciową (posiadała narządy płciowe męskie i kobiece). Badania wykazały, że miała chromosom Y. Przez świat lekkiej atletyki przetoczyła się gorąca dyskusja na temat tego, czy należy unieważnić wszystkie jej wyniki. Do tego jednak nie przychyliły się władze IAAF oraz MKOl, dzięki czemu jej wiktorie wciąż są uznawane jako obowiązujące. Magazyn Wysokie Obcasy przytoczył słowa koronera, Samuela Gerbera, który po śmierci Walasiewicz przyznał, że: W akcie urodzenia Stelli Walsh jest napisane, że była kobietą. Żyła jako kobieta, a jej akt zgonu mówi, że była kobietą. Lata świetności zawodniczki przypadły na czwartą dekadę XX wieku. Wtedy też Polka wygrywała nie tylko na stadionach, ale również w plebiscytach. W latach 1930, 1932, 1933 oraz 1934 była najlepsza w Plebiscycie "Przeglądu Sportowego" na najlepszego sportowca Polski. Ponadto Walasiewicz została dwukrotnie odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi.