- Mamy się czym pochwalić. Pierwszy medal olimpijski dla Polski zdobyli w 1924 roku właśnie kolarze, a na ostatnich igrzyskach w Rio de Janeiro na podium stanęli Rafał Majka i Maja Włoszczowska. Chcemy uczcić jubileusz uroczystą galą na torze w Pruszkowie, już po zakończeniu sezonu, na której odznaczymy zawodników i działaczy - powiedział prezes PZKol Krzysztof Golwiej. PZKol obchodzi stulecie, ale historia kolarstwa na ziemiach polskich jest o pół wieku starsza. W czerwcu 1869 roku w Ogrodzie Krasińskich w Warszawie odbyły się pierwsze wyścigi quasi-kolarskie - zawodnicy ścigali się na welocypedach typu Michaux. Sześć lat później zorganizowano pierwsze zawody we Lwowie. 6 kwietnia 1886 roku zarejestrowano istniejące do dziś Warszawskie Towarzystwo Cyklistów, którego członkami honorowymi, jeszcze w carskiej Warszawie, byli m.in. Henryk Sienkiewicz i Bolesław Prus. Lokalne towarzystwa cyklistów powstawały na przełomie XIX i XX wieku jak grzyby po deszczu we wszystkich zaborach. W 1891 roku przeprowadzono pierwsze mistrzostwa Królestwa Polskiego, a triumfował w nich Mieczysław Horodyński. Mistrzostwa odbywały się co roku, aż do wybuchu I Wojny Światowej. Związek Polskich Towarzystw Kolarskich (ZPTK) - pierwsza w niepodległej Polsce centrala kolarska - został powołany podczas zjazdu na warszawskich Dynasach w dniach 27-29 czerwca 1920 roku. Trwała wtedy kontrofensywa wojsk bolszewickich, która za niespełna dwa miesiące miała zatrzymać się na Wiśle, Narwii i pod Lwowem. Wskutek działań wojennych praca związku została przerwana i wznowiona w lutym 1921 roku. Przez 100 lat istnienia Polskiego Związku Kolarskiego (nazwa obowiązuje od 1 stycznia 1938 roku) reprezentanci Polski wielokrotnie sięgali po najwyższe laury, zakładali tęczowe koszulki mistrzów świata, zdobywali medale olimpijskie. Pierwszym wielkim sukcesem Polaków był srebrny medal olimpijski, zdobyty przez drużynę torową w wyścigu na 4 km na dochodzenie podczas igrzysk w Paryżu w 1924 roku. Był to pierwszy w ogóle medal Polaków w igrzyskach olimpijskich. W "srebrnym" zespole jechali: Józef Lange, Jan Łazarski, Tomasz Stankiewicz i Franciszek Szymczyk. Złota epoka to lata 70. XX wieku. "Biało-Czerwoni" nie mieli sobie równych na świecie w kolarstwie amatorskim (podział na amatorów i zawodowców istniał do 1995 roku). Najwybitniejszy polski kolarz Ryszard Szurkowski cztery razy zwyciężył w Wyścigu Pokoju - imprezie, która dla amatorów była tym, czym dla zawodowców jest Tour de France. W 1973 roku w Barcelonie Szurkowski został mistrzem świata, a w jego ślady poszli potem Janusz Kowalski (1974), Lech Piasecki (1985) i Joachim Halupczok (1989).