Lech Poznań może świętować nie tylko zdobycie mistrzostwa Polski (fetowane w obecności ponad 41 tys. widzów na stadionie, a potem przez dziesiątki tysięcy "na mieście") oraz nagród na gali Ekstraklasy, ale też skasowanie wielkich premii finansowych z różnych źródeł, które powinny mu pomóc w eliminacjach do Ligi Mistrzów. Jakie premie i za co są rozdzielane pomiędzy klubu Ekstraklasy? Premie w Ekstraklasie - tabela premii a tabela Ekstraklasy Najpierw zaprezentujemy szacunkowe wynik naszego "dochodzenia", a potem wytłumaczymy, czemu to tak skomplikowane (choć mogłoby być prostsze) i z czego nasza tabela wynika. Kolejno: miejsce w "tabeli premii", w nawiasie miejsce w tabeli Ekstraklasy, nazwa klubu, łącznie szacunkowe premie z uwzględnieniem Pucharu Polski i rządowego "Programu Wsparcia Mistrzów" oraz szacunkowe premie tylko ze spółki Ekstraklasa. Zanim przejdziemy do szczegółów, podkreślmy jedno: Premie w Ekstraklasie - znana stała kwota dla wszystkich klubów, pomoc dla spadkowiczów i za Pro Junior System Spółka Ekstraklasa nie podała jeszcze oficjalnego podziału środków za zakończony właśnie sezon rozgrywek. Przypomnijmy, jak wyglądał podział premii za sezon 2020/2021. W pierwszym odruchu można sądzić, że stworzenie tabeli premii z Ekstraklasy za właśnie zakończony sezon 2021/2022, nie powinno być problemem, skoro model podziału jest niemal taki sam, a zwiększona została tylko pula premii - do 240 mln zł (z 230 mln zł za poprzedni sezon). Owszem, z tego modelu wiadomo, że: 44 proc. kwoty stałej daje sumę 105,6 mln zł, co przy podzieleniu przez 18, daje 5,87 mln zł na każdy klub,1 proc. "spadochronowego" oznacza 800 tys. zł dla każdego spadkowicza, a więc Bruk-Bet Termaliki Nieciecza, Wisły Kraków i Górnika Łęczna. Poza tym, kwoty premii za miejsca od 1. do 7. w Pro Junior System (w skrócie: premiowanie występów młodzieżowców, a zwłaszcza wychowanków) zostały podane osobno, a klasyfikację na bieżąco zamieszcza PZPN, skąd wiemy o następującym podziale: Legia - 3,25 mln zł, Wisła K. - 1,125 mln zł (wobec spadku z Ekstraklasy, Wisła dostaje tylko połowę z 2,25 mln zł - druga połowa jest przekazana Fundacji Piłkarstwa Polskiego) Jagiellonia - 1,25 mln złLech - 1,175 mln zł,Lechia - 0,75 mln złPogoń - 0,5 mln złCracovia - 0,25 mln zł "Diabeł tkwi jednak w szczegółach". Po pierwsze, liczba klubów w Ekstraklasie w porównaniu do poprzedniego sezonu została zwiększona z 16 do 18. Po drugie, spółka Ekstraklasa nie podawała i nie podaje do publicznej wiadomości szczegółowego sposobu dzielenia premii za miejsce w tabeli oraz za tzw. ranking historyczny. Jaką część "tortu" dostaje mistrz Polski? Jakie są różnice w premiach za zakończenie sezonu Ekstraklasy na poszczególnych miejscach? Jak powstaje ranking historyczny, o którym oficjalnie wiadomo tylko tyle, że "obejmuje pięć ostatnich sezonów"? To pytania, na które szukaliśmy odpowiedzi. Premia dla pucharowiczów - z Ekstraklasy i z rządu oraz za Puchar Polski Najprościej jest z ustaleniem premii dla czterech reprezentantów Ekstraklasy w europejskich pucharach: mistrza Polski Lecha Poznań, wicemistrza i zdobywcy Pucharu Polski Rakowa Częstochowa, trzeciej w tabeli Pogoni Szczecin oraz czwartej Lechii Gdańsk. Po pierwsze, Raków za wygranie Fortuna Pucharu Polski otrzyma z PZPN premię w wysokości 5 mln zł, a finalista Lech - 760 tys. zł. Poza tym: dla półfinalistów (Legii oraz Olimpii Grudziądz) jest 380 tys. zł, ćwierćfinalistów (Górnik Zabrze, Górnik Łęczna, Wisła Kraków) - 190 tys. zł, uczestników 1/8 finału - 90 tys. zł, 1/16 finału - 45 tys. zł, 1/32 finału PP - 15 tys. zł. Podkreślmy: to osobna pula niż premie ze spółki Ekstraklasa. Po drugie, zgodnie z ogłoszonym w styczniu rządowym "Programem Wsparcia Mistrzów", czterech polskich pucharowiczów ma dostać następujące kwoty ze środków publicznych (formalnie z Polskiej Organizacji Turystycznej): 8 mln zł dla mistrza (Lecha) oraz 6 mln zł i dwa razy po 5 mln zł dla pozostałej trójki. Teoretycznie, 6 mln zł miało być dla zdobywcy Pucharu Polski, a po 5 mln zł dla zespołów numer 2 i 3 w Ekstraklasie, ale w sytuacji, gdy Raków jest i wicemistrzem, i zdobywcą PP, uznajemy, że dla niego jest "szóstka", a po "piątce" dla Pogoni i Lechii. I tu, dla jasności: pieniądze z rządowego programu to osobna pula niż premie ze spółki Ekstraklasa. Póki co, te środki wciąż nie zostały formalnie zatwierdzone, nie ma aktu prawnego (ani nawet projektu). Pewne środki finansowe dla polskich uczestników europejskich pucharów wydziela też Ekstraklasa SA w swojej puli premiowej (to 14 proc. całości). Rok temu podział był następujący: 12,6 mln zł (40 proc. tej puli),9,45 mln zł (30 proc. tej puli),6,3 mln zł (20 proc. tej puli),3,15 mln zł (10 proc. tej puli). Według naszych informacji, proporcje w tej puli dla pucharowiczów się nie zmieniły. Urosła jednak cała pula (przypomnijmy: z 230 mln zł do 240 mln zł), co oznacza następujący "podział łupów" ze spółki Ekstraklasa dla pucharowiczów: Lech - 13,44 mln zł,Raków - 10,08 mln zł,Pogoń - 6,72 mln zł,Lechia - 3,36 mln zł Premie z Ekstraklasy za miejsca w tabeli Gdy rok temu spółka Ekstraklasa dzieliła premie za miejsca w tabeli, dla mistrza (wtedy była to Legia) przypadło 12,2 proc. z tej puli (4,9 mln zł), a dla dwóch ostatnich zespołów - 15. Stali Mielec i 16. Podbeskidzia - po 1 proc. (405 tys. zł). W związku z powiększeniem Ekstraklasy o dwa kluby, ten podział musiał zostać zmieniony. I - jak się dowiedzieliśmy - został zmieniony dość znacząco. Z tej puli za miejsce w tabeli Ekstraklasy, wynoszącej teraz 44,4 mln zł, najlepszym zespołom przypada bowiem mniej pieniędzy (10,53 proc., czyli 4,67 mln zł dla mistrza), a kasa dla spadkowiczów też jest różna w zależności od zajętego miejsca (0,58 proc., czyli 258 tys. zł dla ostatniego Górnika Łęczna). Lech - 4,675 mln złRaków - 4,413 mln złPogoń - 4,156 mln złLechia - 3,894 mln złPiast - 3,636 mln złWisła Płock - 3,374 mln złRadomiak - 3,117 mln złGórnik Z. - 2,855 mln złCracovia - 2,597 mln złLegia - 2,335 mln złWarta - 2,078 mln złJagiellonia - 1,816 mln złZagłębie - 1,558 mln złStal - 1,296 mln złŚląsk - 1,039 mln złBBT Nieciecza - 0,777 mln złWisła Kraków - 0,519 mln złG. Łęczna - 0,258 mln zł To oznacza, że np. zamiana miejsc po ostatniej serii gier między Wisłą Kraków i Bruk-Betem Nieciecza była warta ponad ćwierć miliona złotych (ok. 257 tys. zł), a "last minute" skok o dwie lokaty przez Wisłę Płock i Jagiellonię to ponad pół miliona złotych dla tych klubów (ok. 520 tys. zł - tyle też jest stratna Cracovia po spadku z 7. na 9. miejsce). Premie w Ekstraklasie. Ranking historyczny Skąd jednak wiadomo nam, jakie są premie za poszczególne miejsca w Ekstraklasie? Choć nie zostało to publicznie ogłoszone, to kluby już wcześniej dostały informację, jaki procent z puli "za miejsce" oraz jaki procent z puli "za ranking historyczny" jest przypisany do konkretnych miejsc. W obu przypadkach są to te same wartości procentowe: miejsce - 10,53 proc. puli,9,94 proc.9,36 proc.8,77 proc.8,19 proc.7,60 proc.7,02 proc.6,43 proc.5,85 proc.5,26 proc.4,68 proc.4,09 proc.3,51 proc.2,92 proc.2,34 proc.1,75 proc.1,17 proc.0,58 proc. W końcu docieramy do premii za tzw. ranking historyczny. Wiąże się z nim 20 proc. całej premii ze spółki Ekstraklasa, czyli za ranking historyczny do podziału jest aż 48 mln zł. Przy okazji podziału premii w poprzednich latach, pojawiała się tylko enigmatyczna informacja, że ranking historyczny "obejmuje pięć poprzednich sezonów Ekstraklasy". Niektóre media próbowały wyliczać ten ranking tylko w oparciu o sumę punktów zdobytych przez kluby w pięciu poprzednich sezonach - takie podejście trudno zastosować ze względu na dokonywane dzielenie punktów, a przede wszystkim byłoby ono krzywdzące przez obowiązujący wcześniej podział ligi na grupę mistrzowską i grupę spadkową (najsłabsze zespoły grupy z miejscami 1.-8. miały mniej punktów niż najlepsze drużyny grupy 9.-16.). Na podstawie naszych informacji, ranking historyczny jest wyliczany w oparciu o miejsca w tabeli końcowej w pięciu ostatnich sezonach, jako suma ważona, gdzie waga "najnowszego" sezonu jest pięć razy większa niż sezonu sprzed pięciu lat (tego sprzed dwóch lat - cztery razy większa; tego sprzed trzech lat - trzy razy większa, tego sprzed czterech lat - dwa razy większa). To oznacza, że dla rankingu historycznego obliczanego do premii za sezon 2021/2022, wagi sezonów można obliczać na dwa sposoby: sezon 2020/2021 - waga 5 (lub waga 1),sezon 2019/2020 - waga 4 (lub waga 0,8),sezon 2018/2019 - waga 3 (lub waga 0,6),sezon 2017/2018 - waga 2 (lub waga 0,4),sezon 2016/2017 - waga 1 (lub waga 0,2). Ta wiedza w połączeniu z innymi nieoficjalnymi informacjami nt. ostatecznego kształtu ostatniego rankingu historycznego, pozwoliła nam ułożyć następujący ranking historyczny i przyporządkować następujące kwoty: Legia - 5 052 000 zł (10,53%)Piast - 4 770 000 zł (9,94%)Pogoń - 4 493 000 zł (9,36%)Lechia - 4 210 000 zł (8,77%)Lech - 3 929 000 zł (8,19%)Jagiellonia - 3 650 000 zł (7,60%)Śląsk - 3 370 000 zł (7,02%)Zagłębie - 3 088 000 zł (6,43%)Cracovia - 2 810 000 zł (5,85%)Górnik Z. - 2 527 000 zł (5,26%)Raków - 2 245 000 zł (4,68%)Wisła Kraków - 1 965 000 zł (4,09%)Wisła Płock - 1 686 000 zł (3,51%)Warta - 1 400 000 zł (2,92%)BBT Nieciecza - 1 125 000 zł (2,34%)Stal - 840 000 zł (1,75%)G. Łęczna - 560 000 zł (1,17%)Radomiak - 280 000 zł (0,58%) W tym rankingu, Legia jest mocna swoim mistrzostwem sprzed roku, z kolei Lech "płaci" za przeciętny poprzedni sezon (11. miejsce). Za rok będzie odwrotnie - poznaniacy po właśnie zdobytym mistrzostwie się dźwigną, a z kolei pozycja klubu z Warszawy mocno osłabnie po 10. miejscu. Nie jest dla nas wciąż w pełni jasne, jak przeliczane są lokaty klubów z sezonów spędzonych poza Ekstraklasą w pięciu poprzednich latach (a więc beniaminków i np. Warty Poznań i Rakowa Częstochowa), natomiast wiele wskazuje na to, że brana pod uwagę są i szczebel, na którym dany klub grał i lokaty, które osiągał poza najwyższą ligą. Wskazuje na to sytuacja sprzed roku, gdy zarówno Stal Mielec i Warta Poznań grały w Ekstraklasie mimo żadnego sezonu na tym szczeblu w pięciu poprzedzających latach, ale to Stal (dłużej grająca w pierwszej lidze) dostała dwa razy wyższą premię z rankingu historycznego. Bartosz Nosal